Strefa dźwięku
Strefa dźwięku to nazwa firmy dźwiękowej, prowadzonej od 2006 przez Michała Żarneckiego we współpracy z Joanną Napieralską,
Strefa dźwięku nie była jedynie działanością gospodarczą, w ramach której powstał dźwięk oryginalny trzynastu i rekonstrukcja dźwięku dwunastu filmów, ale miejscem,
w którym realizowana była misja podtrzymywania wysokiej jakości artystycznej i technicznej dźwięku w filmie. Strefa dźwięku była miejscem, w którym absolwenci
reżyserii dźwięku zdobywali swoje pierwsze szlify zawodowe. Od roku 2017 studio dźwiękowe
pod nazwą Sound Domain kontynuuje działaność Strefy dźwięku.
Życiorys Michała Żarneckiego
Wybitny polski autor warstwy dźwiękowej filmów w wielu gatunkach, operator-reżyser dźwięku.
Urodził się 12.11.1946 roku w Warszawie jako syn Tadeusza Żarneckiego, późniejszego zasłużonego profesora Politechniki Warszawskiej i Zofii Żarneckiej (z domu Jarockiej), która po wojnie piastowała funkcję kustosza Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Miał dwóch braci: starszego – aktora i reżysera Andrzeja Żarneckiego (1935-2014) i młodszego od siebie – inżyniera elektroniki Piotra Żarneckiego, ur. 28.02.1948 r. W latach 1960-1965 kształcił się w Państwowym Liceum Muzycznym w Warszawie w klasie wiolonczeli. Po maturze, w latach 1965-67, studiował na Wydziale Matematyki i Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. W listopadzie 1967 roku zaczął uczęszczać, w charakterze wolnego słuchacza, na zajęcia pierwszego roku studiów na Wydziale Reżyserii Muzycznej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie (obecnie – Wydział Reżyserii Dźwięku Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina), by po zdaniu egzaminów wstępnych w czerwcu 1968 r. w październiku już w pełni formalnie rozpocząć studia na poziomie drugiego roku. Studia te, w zakresie specjalizacji filmowej, ukończył w klasie prof. Jana Szmańdy w roku 1972, uzyskując tytuł magistra sztuki i dyplom ukończenia studiów z wynikiem bardzo dobrym z wyróżnieniem.
Już w trakcie studiów, we wrześniu 1970 roku, został włączony w charakterze asystenta operatora dźwięku do realizacji filmów profesjonalnych w Wytwórni Filmów Dokumentalnych w Warszawie (obecnie – Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych). Po przyznaniu mu w roku 1973 przez Główną Komisję Kwalifikacyjną ds. Zawodów Filmowych uprawnień samodzielnego pracownika twórczego – III kategorii operatora dźwięku filmu dokumentalnego – szybko awansował, uzyskując najwyższą w uprawianym zawodzie I kategorię operatora dźwięku filmu fabularnego już w roku 1978.
W roku 1974, filmem Pierwsza miłość, Michał Żarnecki podjął stałą współpracę z Krzysztofem Kieślowskim, która to współpraca trwała do roku 1984 (Bez końca). Jak sam napisał w dokumentacji złożonej w postępowaniu o nadanie tytułu profesora – „jako filmowca ukształtowała mnie niewątpliwie wieloletnia współpraca i wieloletnia przyjaźń z Krzysztofem Kieślowskim”. W trakcie swojej 45 letniej kariery reżysera dźwięku współtworzył około 130 dzieł filmowych (fabularnych, dokumentalnych, seriali, spektakli Teatru TV). Wśród nich są Amator i Przypadek Krzysztofa Kieślowskiego, Na Srebrnym Globie Andrzeja Żuławskiego , Miś Stanisława Barei, czy serial Polskie drogi Janusza Morgensterna. Był pięciokrotnie nominowany do Polskiej Nagrody Filmowej „Orły” za dźwięk filmów: Pręgi (reż. Magdalena Piekorz), Hania (reż. Janusz Kamiński), Południe – północ (reż. Łukasz Karwowski), Piąta pora roku (reż. Jerzy Domaradzki) i Syberiada polska (reż. Janusz Zaorski). Za dźwięk filmu Pręgi otrzymał w roku 2004 nagrodę indywidualną na XXIX Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Był współscenarzystą i współreżyserem (we współpracy z Jackiem Bławutem) filmu An Auschwitz Love Story (1989) oraz współproducentem filmów Tato poszedł na ryby w reż. Grzegorza Packa (2011) oraz Catalina(2017) w reż. Denjala Hasanovića.
W roku 1990 założył swoją pierwszą firmę dźwiękową Sound Film Studio (nie mylić z powstałą później firmą Sound Film Studio AB), która w roku 1993 zmieniła nazwę na Toneton. Od roku 2006 firma ta, prowadzona już we współpracy z Joanną Napieralską, przyjęła nazwę Strefa Dźwięku.
Był prekursorem zmian w technologii realizacji dźwięku na polskim planie filmowym. Już w 1981 roku realizował dźwięk do monofonicznego filmu Przypadek K. Kieślowskiego stosując technologię rejestracji dwuśladowej. Od r. 1993 jako pierwszy w Polsce zaczął realizować warstwę dźwiękową w artystycznych formach audiowizualnych całkowicie w technologii cyfrowej, będącej podstawą nowoczesnego podejścia do zagadnienia produkcji i postprodukcji dźwięku – nagrań wielokanałowych i montażu dźwięku w oparciu o cyfrowe stanowiska montażowe. Aktywnie walczył o podniesienie parametrów zapisu optycznego i odtwarzania dźwięku w salach kinowych, których jakość do końca lat 80. ubiegłego stulecia pozostawiała wiele do życzenia.
Michał Żarnecki był znany w środowisku z niezwykłej dbałości o jakość nagrań stuprocentowych. Dążył do wiernego utrwalenia naturalnych walorów przestrzennych dźwięku filmowanych scen – z zastosowaniem wielomikrofonowych i wielokanałowych technik nagrań. Niechętnie korzystał z mikroportów oraz efektów dźwiękowych dogrywanych w studio, pielęgnując w zamian naturalność i niepowtarzalność zrealizowanych przez siebie nagrań oryginalnych. Dbał nie tylko o bezwzględną jakość realizacji dźwięku, ale także o jego rangę dramaturgiczno–estetyczną, jako ważnej warstwy filmu partnerującej obrazowi. Nazywany przez swojego przyjaciela Krzysztofa Kieślowskiego „Misiem” na planie filmowym potrafił dość bezkompromisowo walczyć o utrzymanie jakości dźwięku we wszelkich jego możliwych aspektach, wychodząc tym samym daleko poza ramy rzemiosła dźwiękowego, a zmierzając nieustannie ku reżyserii dźwięku partnerującej reżyserii filmu. Dzięki temu cieszył się estymą w środowisku aktorów, którzy ufali jego wyczuciu estetycznemu i brali pod uwagę jego przekazywane po każdym dublu recenzje dotyczące jakości gry aktorskiej. Taką wrażliwość i postawę twórczą przekazywał swoim studentom podczas, prowadzonej równolegle do aktywności zawodowej, wieloletniej pracy dydaktyczno-naukowej.
Zaraz po ukończeniu studiów w 1972 roku podjął pracę na macierzystym Wydziale Reżyserii Dźwięku (WRD) Akademii Muzycznej Fryderyka Chopina (poprzednia nazwa – PWSM, obecnie UMFC), która trwała nieprzerwanie do 2016 roku.
Był niestrudzonym orędownikiem unowocześniania bazy technicznej WRD i programu studiów, by sprostać wymaganiom dynamicznie rozwijającego się technologicznie i estetycznie świata profesjonalnego. W wyniku postępowań awansowych uzyskał kolejne stopnie: adiunkta w 1980 r., docenta w 1989 r., profesora nadzwyczajnego AMFC w roku 1992 i tytuł profesora sztuk muzycznych w roku 2002. Wychował wielu reżyserów dźwięku – kontynuatorów dbałości o jakość dźwięku, nie tylko w dziedzinie filmu. Z jego klasy pochodzą m.in. Jacek Guzowski, Maciej Malisz/Malish, Joanna Napieralska, Elżbieta Mikuś-Lupa, Andrzej Rewak, Katarzyna Dzida-Hamela, Aleksander Musiałowski, Paweł Jaźwiecki, Dorota Nowocień (z d. Pawelec), Kacper Habisiak, Sebastian Brański, Michał Robaczewski, Tomasz Wieczorek, Leszek Freund. Współpracujący z Michałem Żarneckim na planie technicy-mikrofoniarze Jerzy Murawski i Mirosław Makowski uzyskali status cenionych i nagradzanych operatorów dźwięku planu filmowego.
Michał Żarnecki był szanowanym działaczem branżowych i uczelnianych gremiów, w tym: sekretarzem i przewodniczącym Komisji ds. Dźwięku Zarządu Głównego SFP (1974-82), wieloletnim członkiem Zarządu Koła SFP przy WFD, przewodniczącym Koła Reżyserów Dźwięku SFP w latach 2008-2016. Szacunek środowisk filmowych zyskał za swoją rzeczowość, przygotowanie do obrad, umiejętność logicznego i głębokiego przemyślenia dalekosiężnych skutków podejmowanych decyzji. W roku 2016 głosami Walnego Zgromadzenia SFP został wybrany członkiem Zarządu Głównego SFP. Również w wyniku wyborów był członkiem władz Związku Autorów i Producentów Audiowizualnych SFP-ZAPA. W roku 2016 był członkiem Rady Technologicznej PISF ds. standardów cyfrowej rekonstrukcji filmów w ramach programu operacyjnego Polska Cyfrowa. Dwukrotnie był członkiem jury Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – w latach 2001 i 2015. Przez przeszło trzy kadencje był członkiem Senatu UMFC.
Jest ojcem chemika Łukasza Żarneckiego i Anny Żarneckiej-Wójcik – reżysera dźwięku filmowego. Dwukrotnie żonaty: z pianistką Krystyną Borucińską (1969-2004) i reżyserem dźwięku Joanną Napieralską (od 2006 r.).
Zmarł 21.11.2016 r. w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A, rząd UI, grób 39).
Wspomnienia
Chcesz zamieścić swoje wspominienie o Michale Żarneckim? Prześlij je.
Galeria
Dla nauki
Strefa Dźwięku wspierała wszelkie działania naukowe i badawcze, czego efektem są poniższe publikacje:
- 2006 Weiser dramaturgiczna rola dźwięku (Weiser. Dramaturgical Role of Sound) Wydawnictwo AMFC Warszawa ISBN 83-89444-54-2
- 2012 Sound design droga emancypacji dźwięków filmowych (Sound design. The Way of Film Sound Emancipation) Wydawnictwo UMFC Warszawa 2012-61489-33-7 ISBN 978-83-61489-33-7 ISBN 978-83-61489-33-7
- 2014 Sound-Design für Dokumentarfilme: Zwischen Postproduction und Tonkorrekturen, 28-th Tonmeistertagung Proceedings, ISBN 978-3-9812830-5-1, Cologne, Germany
- 2015 Concept of Film Sound Restoration by Adapting to Contemporary Cinema Theatre (revised manuscript) AES 138 Convention Proceedings – Paper 9339, AES E-Library, Warsaw, Poland
- 2015 Psychoacoustic Context of Multichannel Theatrical Sound Mix, Napieralska J
- 2016 On the Silver Globe Revisited, Napieralska J., Nowocień D., AES 140-th Convention of Audio Engineering Society’s Engineering Brief 275, Paris, France
- 2016 Syllabus Design for Multimedia Art and Engineering Education — Problem Oriented Approach, Napieralska J., Skarbek Wł. , Modelski J. IEEE Explore Digital Library, Electronic ISBN: 978-1-4673-9431-42016
- 2016 Restoration of the Selected Post War Polish Films as the Adaptation of their Loudness and Spatiality, Napieralska J. Nowocień D., Jazwiecki P. 29-th Tonmeister Tagung Proceedings, ISBN 978-3-9812830-7-5, Cologne, Germany
- 2016 Koncepcja interdyscyplinarnego programu nauczania multimediów na poziomie magisterskim (The Concept of Interdysciplinary Syllabus for MA Course Multimedia Education) Skarbek Wł., Napieralska J., Modelski J., Przegląd Telekomunikacyjny, 6/2016, str. 179-182.
- 2016 Design for Multimedia Art and Engineering Education: Problem Oriented Approach, Napieralska J., Skarbek Wł., Modelski J., International Journal of Technology Diffusion, Volume 7• Issue 4 • October-December, ISSN: 1947-9301
- 2016 mulitiMedia – technology, design management – hypertext multimedia online scripts. Editor of two chapters: Sound Aesthetics and Practical Sound; the author of the scripts: Practical Aspects of Auditory Perception for Audiovisual Media, Designing Final Mix Session, Film Sound Aesthetics, Film Music Aesthetics
- 2017 Estetyka Dźwięk (Aesthetics Sound) ISBN 978-83-61489-88-7(part one) Obraz-Dzwiek-Interakcje (Picture-Sound-Interactions) ISBN 978-83-61489-89-0 (part two); the editor of the monograph consisted of twenty-four scripts on the theme of multimedia titled the author of one of the scripts titled Analysis of Film Sound.
- 2019 Dialog ciszy z dźwiękiem, Napieralska J., w: Barwy ciszy. Cisza w środowisku naturalnym i w kreacji artystycznej; red.: Rogala T., s. 279-281, UMFC, ISBN: 978-83-65990-28-0.
Wykłady
Na platformie wfdif.online w zakładce WYKŁADY (dostęp po założeniu konta i zalogowaniu na profilu STUDENT) dostępne są wykłady pt. Sound design (PL), Cisza (PL) i Silence (EN). https://wfdif.online/edukacja/