nagłowek

Strefa dźwięku

Strefa dźwięku to nazwa firmy dźwiękowej, prowadzonej od 2006 przez Michała Żarneckiego we współpracy z Joanną Napieralską,
Strefa dźwięku nie była jedynie działanością gospodarczą, w ramach której powstał dźwięk oryginalny trzynastu i rekonstrukcja dźwięku dwunastu filmów, ale miejscem,
w którym realizowana była misja podtrzymywania wysokiej jakości artystycznej i technicznej dźwięku w filmie. Strefa dźwięku była miejscem, w którym absolwenci
reżyserii dźwięku zdobywali swoje pierwsze szlify zawodowe. Od roku 2017 studio dźwiękowe
pod nazwą Sound Domain kontynuuje działaność Strefy dźwięku.

Michał Żarnecki zdjęcie z planu filmu Senność 2008

Życiorys Michała Żarneckiego

Wybitny polski autor warstwy dźwiękowej filmów w wielu gatunkach, operator-reżyser dźwięku.

Urodził się 12.11.1946 roku w Warszawie jako syn Tadeusza Żarneckiego, późniejszego zasłużonego profesora Politechniki Warszawskiej i Zofii Żarneckiej (z domu Jarockiej), która po wojnie piastowała funkcję kustosza Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Miał dwóch braci: starszego – aktora i reżysera Andrzeja Żarneckiego (1935-2014) i młodszego od siebie – inżyniera elektroniki Piotra Żarneckiego, ur. 28.02.1948 r. W latach 1960-1965 kształcił się w Państwowym Liceum Muzycznym w Warszawie w klasie wiolonczeli. Po maturze, w latach 1965-67, studiował na Wydziale Matematyki i Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. W listopadzie 1967 roku zaczął uczęszczać, w charakterze wolnego słuchacza, na zajęcia pierwszego roku studiów na Wydziale Reżyserii Muzycznej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie (obecnie – Wydział Reżyserii Dźwięku Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina), by po zdaniu egzaminów wstępnych w czerwcu 1968 r. w październiku już w pełni formalnie rozpocząć studia na poziomie drugiego roku. Studia te, w zakresie specjalizacji filmowej, ukończył w klasie prof. Jana Szmańdy w roku 1972, uzyskując tytuł magistra sztuki i dyplom ukończenia studiów z wynikiem bardzo dobrym z wyróżnieniem.

Już w trakcie studiów, we wrześniu 1970 roku, został włączony w charakterze asystenta operatora dźwięku do realizacji filmów profesjonalnych w Wytwórni Filmów Dokumentalnych w Warszawie (obecnie – Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych). Po przyznaniu mu w roku 1973 przez Główną Komisję Kwalifikacyjną ds. Zawodów Filmowych uprawnień samodzielnego pracownika twórczego – III kategorii operatora dźwięku filmu dokumentalnego – szybko awansował, uzyskując najwyższą w uprawianym zawodzie I kategorię operatora dźwięku filmu fabularnego już w roku 1978.

W roku 1974, filmem Pierwsza miłość, Michał Żarnecki podjął stałą współpracę z Krzysztofem Kieślowskim, która to współpraca trwała do roku 1984 (Bez końca). Jak sam napisał w dokumentacji złożonej w postępowaniu o nadanie tytułu profesora – „jako filmowca ukształtowała mnie niewątpliwie wieloletnia współpraca i wieloletnia przyjaźń z Krzysztofem Kieślowskim”. W trakcie swojej 45 letniej kariery reżysera dźwięku współtworzył około 130 dzieł filmowych (fabularnych, dokumentalnych, seriali, spektakli Teatru TV). Wśród nich są Amator i Przypadek Krzysztofa Kieślowskiego, Na Srebrnym Globie Andrzeja Żuławskiego , Miś Stanisława Barei, czy serial Polskie drogi Janusza Morgensterna. Był pięciokrotnie nominowany do Polskiej Nagrody Filmowej „Orły” za dźwięk filmów: Pręgi (reż. Magdalena Piekorz), Hania (reż. Janusz Kamiński), Południe – północ (reż. Łukasz Karwowski), Piąta pora roku (reż. Jerzy Domaradzki) i Syberiada polska (reż. Janusz Zaorski). Za dźwięk filmu Pręgi otrzymał w roku 2004 nagrodę indywidualną na XXIX Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Był współscenarzystą i współreżyserem (we współpracy z Jackiem Bławutem) filmu An Auschwitz Love Story (1989) oraz współproducentem filmów Tato poszedł na ryby w reż. Grzegorza Packa (2011) oraz Catalina(2017) w reż. Denjala Hasanovića.

W roku 1990 założył swoją pierwszą firmę dźwiękową Sound Film Studio (nie mylić z powstałą później firmą Sound Film Studio AB), która w roku 1993 zmieniła nazwę na Toneton. Od roku 2006 firma ta, prowadzona już we współpracy z Joanną Napieralską, przyjęła nazwę Strefa Dźwięku.

Był prekursorem zmian w technologii realizacji dźwięku na polskim planie filmowym. Już w 1981 roku realizował dźwięk do monofonicznego filmu Przypadek K. Kieślowskiego stosując technologię rejestracji dwuśladowej. Od r. 1993 jako pierwszy w Polsce zaczął realizować warstwę dźwiękową w artystycznych formach audiowizualnych całkowicie w technologii cyfrowej, będącej podstawą nowoczesnego podejścia do zagadnienia produkcji i postprodukcji dźwięku – nagrań wielokanałowych i montażu dźwięku w oparciu o cyfrowe stanowiska montażowe. Aktywnie walczył o podniesienie parametrów zapisu optycznego i odtwarzania dźwięku w salach kinowych, których jakość do końca lat 80. ubiegłego stulecia pozostawiała wiele do życzenia.

Michał Żarnecki był znany w środowisku z niezwykłej dbałości o jakość nagrań stuprocentowych. Dążył do wiernego utrwalenia naturalnych walorów przestrzennych dźwięku filmowanych scen – z zastosowaniem wielomikrofonowych i wielokanałowych technik nagrań. Niechętnie korzystał z mikroportów oraz efektów dźwiękowych dogrywanych w studio, pielęgnując w zamian naturalność i niepowtarzalność zrealizowanych przez siebie nagrań oryginalnych. Dbał nie tylko o bezwzględną jakość realizacji dźwięku, ale także o jego rangę dramaturgiczno–estetyczną, jako ważnej warstwy filmu partnerującej obrazowi. Nazywany przez swojego przyjaciela Krzysztofa Kieślowskiego „Misiem” na planie filmowym potrafił dość bezkompromisowo walczyć o utrzymanie jakości dźwięku we wszelkich jego możliwych aspektach, wychodząc tym samym daleko poza ramy rzemiosła dźwiękowego, a zmierzając nieustannie ku reżyserii dźwięku partnerującej reżyserii filmu. Dzięki temu cieszył się estymą w środowisku aktorów, którzy ufali jego wyczuciu estetycznemu i brali pod uwagę jego przekazywane po każdym dublu recenzje dotyczące jakości gry aktorskiej. Taką wrażliwość i postawę twórczą przekazywał swoim studentom podczas, prowadzonej równolegle do aktywności zawodowej, wieloletniej pracy dydaktyczno-naukowej.

Zaraz po ukończeniu studiów w 1972 roku podjął pracę na macierzystym Wydziale Reżyserii Dźwięku (WRD) Akademii Muzycznej Fryderyka Chopina (poprzednia nazwa – PWSM, obecnie UMFC), która trwała nieprzerwanie do 2016 roku.

Był niestrudzonym orędownikiem unowocześniania bazy technicznej WRD i programu studiów, by sprostać wymaganiom dynamicznie rozwijającego się technologicznie i estetycznie świata profesjonalnego. W wyniku postępowań awansowych uzyskał kolejne stopnie: adiunkta w 1980 r., docenta w 1989 r., profesora nadzwyczajnego AMFC w roku 1992 i tytuł profesora sztuk muzycznych w roku 2002. Wychował wielu reżyserów dźwięku – kontynuatorów dbałości o jakość dźwięku, nie tylko w dziedzinie filmu. Z jego klasy pochodzą m.in. Jacek Guzowski, Maciej Malisz/Malish, Joanna Napieralska, Elżbieta Mikuś-Lupa, Andrzej Rewak, Katarzyna Dzida-Hamela, Aleksander Musiałowski, Paweł Jaźwiecki, Dorota Nowocień (z d. Pawelec), Kacper Habisiak, Sebastian Brański, Michał Robaczewski, Tomasz Wieczorek, Leszek Freund. Współpracujący z Michałem Żarneckim na planie technicy-mikrofoniarze Jerzy Murawski i Mirosław Makowski uzyskali status cenionych i nagradzanych operatorów dźwięku planu filmowego.

Michał Żarnecki był szanowanym działaczem branżowych i uczelnianych gremiów, w tym: sekretarzem i przewodniczącym Komisji ds. Dźwięku Zarządu Głównego SFP (1974-82), wieloletnim członkiem Zarządu Koła SFP przy WFD, przewodniczącym Koła Reżyserów Dźwięku SFP w latach 2008-2016. Szacunek środowisk filmowych zyskał za swoją rzeczowość, przygotowanie do obrad, umiejętność logicznego i głębokiego przemyślenia dalekosiężnych skutków podejmowanych decyzji. W roku 2016 głosami Walnego Zgromadzenia SFP został wybrany członkiem Zarządu Głównego SFP. Również w wyniku wyborów był członkiem władz Związku Autorów i Producentów Audiowizualnych SFP-ZAPA. W roku 2016 był członkiem Rady Technologicznej PISF ds. standardów cyfrowej rekonstrukcji filmów w ramach programu operacyjnego Polska Cyfrowa. Dwukrotnie był członkiem jury Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – w latach 2001 i 2015. Przez przeszło trzy kadencje był członkiem Senatu UMFC.

Jest ojcem chemika Łukasza Żarneckiego i Anny Żarneckiej-Wójcik – reżysera dźwięku filmowego. Dwukrotnie żonaty: z pianistką Krystyną Borucińską (1969-2004) i reżyserem dźwięku Joanną Napieralską (od 2006 r.).

Zmarł 21.11.2016 r. w Warszawie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A, rząd UI, grób 39).

Wspomnienia

Chcesz zamieścić swoje wspominienie o Michale Żarneckim? Prześlij je.

Galeria

Dla nauki

Strefa Dźwięku wspierała wszelkie działania naukowe i badawcze, czego efektem są poniższe publikacje:

Wykłady

Na platformie wfdif.online w zakładce WYKŁADY (dostęp po założeniu konta i zalogowaniu na profilu STUDENT) dostępne są wykłady pt. Sound design (PL), Cisza (PL) i Silence (EN). https://wfdif.online/edukacja/wyk%C5%82ady/

Pełna wersja dostępna tutaj

Pełna wersja dostępna tutaj